Hiện tượng “mù khô” là gì?
Sương mù quang hóa (hay còn gọi là mù khô) là loại sương mù không phải do độ ẩm không khí gây ra. Đây là một thuật ngữ sử dụng để miêu tả một dạng ô nhiễm không khí xảy ra ở tầng đối lưu của khí quyển, sinh ra do ánh sáng mặt trời tác dụng lên các loại khí thải như khí thải động cơ của các phương tiện giao thông, công nghiệp… tạo nên những hợp chất có hại cho sức khỏe con người, làm giảm tầm nhìn ngang. Sự hình thành “Mù quang hoá” là do các chất khí Carbon monoxide (CO), Nitơ oxit (NO và NOx), Sulfur dioxide (SO2), các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) và hydrocarbon (CxHy) phản ứng với ánh sáng mặt trời, nhiệt, ammonia, độ ẩm và các hợp chất khác để tạo thành hơi độc như: Ozone tầng thấp, acid Nitricperoxyd, các loại aldehyde, Peroxyacyl nitrate (PAN). Mù khô thường có màu vàng đục, cảm giác không khí khá khô, không chỉ giảm tầm nhìn gần mặt đất mà cả trên cao; xuất hiện vào tất cả các thời điểm trong ngày.
Ngày 19-1, Trung tâm Quan trắc – Sở Tài nguyên Môi trường TP.HCM có báo cáo nhanh xung quanh hiện tượng sương mù ở TP HCM. Báo cáo nêu từ ngày 16 đến 18-1, trên địa bàn TP xuất hiện hiện tượng “mù khô”. Đây là hiện tượng gây ảnh hưởng đến tầm nhìn và sức khoẻ.
Được biết, hiện tượng “mù khô” từng diễn ra từ ngày 12 đến 15-10-2016, ở quận 1, 2, 6, 7, 9, Bình Tân, Tân Bình, Bình Thạnh, Thủ Đức…
So với sương mù, mù khô gây mức độ ô nhiễm môi trường nguy hiểm hơn. Mù khô càng mạnh, ô nhiễm càng cao, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Lý giải hiện tượng này, trung tâm cho rằng TP HCM có mật độ đô thị hoá cao, nhiều phương tiện giao thông, nhiều nhà máy có khí thải… Ngoài ra, TP đang phải tiếp nhận thêm ô nhiễm không khí từ các thành phố công nghiệp ở Đồng Nai, Bình Dương khuếch tán theo hướng gió.
Bình thường, các chất ô nhiễm bốc lên cao khuếch tán ra xa. Tuy nhiên, trong những ngày gió yếu kết hợp không khí lạnh từ phía Bắc tràn xuống gây nên hiện tượng đảo nhiệt khiến khói bụi, các chất ô nhiễm không thể khuếch tán, tạo ra hiện tượng “mù khô” ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, dễ gây các bệnh về hô hấp và mắt.
Những tác hại của mù khô mà bạn có thể chưa biết ?
Theo các chuyên gia, tác động rõ ràng nhất của hiện tượng mù khô là làm cản trở tầm nhìn, gây khó khăn trong vấn đề di chuyển, ách tắc và tai nạn giao thông. Đặc biệt, hiện tượng mù khô do khói bụi ô nhiễm lơ lửng ở lớp không khí gần mặt đất nên chắc chắn sẽ có ảnh hưởng trực tiếp theo hướng có hại đến sức khỏe người dân.
BSCKI Vũ Thị Huyền Trang, Bệnh viện Tai – Mũi – Họng cho hay, khói bụi ô nhiễm môi trường rất có hại cho sức khỏe. Người bị nhiễm bụi có thể dẫn tới viêm nhiễm đường hô hấp trên như viêm họng, viêm mũi, thậm chí bội nhiễm dẫn đến các viêm hô hấp dưới như viêm phế quản, viêm phổi…
Theo bác sĩ Huyền Trang, với hàm lượng bụi đậm đặc trong không khí, những khẩu trang bình thường không thể bảo vệ mọi người khi tham gia giao thông. Do đó, người dân nên trang bị khẩu trang than hoạt tính để đảm bảo sức khỏe. Ngoài ra, sau khi trở về nhà, chúng ta nên dùng nước muối sinh lý để vệ sinh sạch sẽ mũi và súc miệng để ngăn ngừa bụi.
Còn theo thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa da liễu Lê Quốc Việt, Phòng khám da liễu, Bệnh viện Da liễu Hà Nội, bụi không khí do ô nhiễm hay mù khô không tác động ngay lập tức gây nên các bệnh về da nhưng chúng là nơi chứa nhiều mầm bệnh, tác nhân mang vi khuẩn, virus, nấm mốc vào cơ thể người nếu tiếp xúc lâu dài và tùy theo cơ địa của từng người. Hiện tượng này cũng khiến xáo trộn độ ẩm không khí, tác động không tốt đến da của chúng ta.
TS.BS Đỗ Quang Ngọc, Bệnh viện Mắt Trung ương, cũng khuyến cáo, bệnh viện từng tiếp nhận rất nhiều trường hợp viêm nhiễm mắt, giác mạc do khí bụi. Do đó, bác sĩ khuyên những người dân đang bị tiếp xúc với hiện tượng mù khô cần nâng cao cảnh giác, bảo vệ mắt tốt hơn.
“Trong các bộ phận, mắt là nơi tiếp xúc trực tiếp và đầu tiên với bụi bặm ngoài môi trường. Chúng là tác nhân khiến mắt tiết nước gây viêm nhiễm đồng thời bụi có thể gây cộm, khó chịu, thậm chí trầy xước giác mạc nếu có góc cạnh”, bác sĩ Ngọc cho hay.
Để bảo vệ mắt, theo bác sĩ Ngọc, người dân cần đeo kính bảo hộ khi đi ra ngoài; vệ sinh mắt hàng ngày bằng nước muối; hạn chế di chuyển tới những vùng đang bị tác động của hiện tượng mù khô.
Bên cạnh đó, người dân còn có thể mắc các bệnh đường ruột do ô nhiễm môi trường gây ra như tiêu chảy cấp, tả, kiết lỵ, thương hàn, giun sán do ăn phải nguồn thức ăn không được bảo quản, che chắn tốt. Đặc biệt, trong thành phần khí thải có nhiều CO2, CO, chì và các hóa chất độc hại khác sẽ gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhất là tác động lên hệ hô hấp, tim mạch và thần kinh.
